Cijferoverzicht opvang van baby’s en peuters in 2023
Opgroeien deelt vandaag de jaarlijkse cijferupdate over het aanbod aan opvang voor baby’s en peuters en het gebruik ervan.
Aantal kinderopvangplaatsen
Eind 2023 waren er 5.731 opvanglocaties voor baby's en peuters vergund door Opgroeien. Alle locaties samen zorgen voor 93.035 opvangplaatsen voor baby’s en peuters. Deze cijfers houden nog geen rekening met de uitbreiding van het aantal plaatsen die in het najaar van 2023 door de Vlaamse Regering werd aangekondigd omdat deze plaatsen nog niet toegekend waren eind 2023.
In 2023 startten 310 nieuwe locaties kinderopvang. In 2022 waren dat er 302. In 2023 stopten 566 locaties, dat is een daling tegenover de 605 locaties die stopten in 2022. In totaal waren er in 2023 258 locaties minder dan in 2022. Het gaat hierbij vooral om een daling van het aantal locaties gezinsopvang. De voornaamste stopreden in de gezinsopvang is de pensioenleeftijd van de onthaalouder.
Het aantal opvangplaatsen bleef in 2023 quasi stabiel tegenover 2022.
Er is een toename met 813 plaatsen in de groepsopvang en 169 plaatsen in de groepsopvang samenwerking. In de gezinsopvang zijn er 1075 plaatsen minder.
Het dashboard laat toe om deze algemene cijfers te verfijnen per provincie, per zorgregio en per gemeente.
De evolutie van het aantal plaatsen varieert per Vlaamse provincie:
- Er is een toename met 223 plaatsen in Antwerpen (+0,9%) en met 187 plaatsen in Limburg (+2%).
- Er zijn 149 plaatsen minder in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (-2,2%).
In Oost-Vlaanderen gaat het om 297 plaatsen minder ( -1,4%). - Er is een beperkte daling in Vlaams-Brabant (-47, -0,3%) en West-Vlaanderen (-9, -0,1%).
Inkomensgerelateerde kinderopvang
In 2023 zijn 80,1% van de plaatsen inkomensgerelateerd. Ouders betalen er een tarief dat afhangt van het gezinsinkomen. In totaal gaat het over 74.485 plaatsen, 2.644 meer dan in 2022. De stijging is vooral het gevolg van een beslissing van de Vlaamse regering om bestaande opvangplaatsen via een verhoging van subsidies om te schakelen van een 'vrije prijs' naar een 'prijs volgens inkomen'.
"De investeringen van de Vlaamse regering van 2022 zorgden in 2023 voor meer duurzame opvangplaatsen waar ouders kunnen betalen volgens hun inkomen." Bruno Vanobbergen, administrateur-generaal Opgroeien
Het aandeel plaatsen zonder subsidie inkomenstarief is het grootst in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (31,1%) en in Vlaams-Brabant (25,7%).
78% van de opgevangen kinderen gaat naar een opvang met inkomenstarief. Enkel voor deze groep heeft Opgroeien cijfers over de prijs die gezinnen voor kinderopvang betalen.
- In 2023 bedroeg het inkomenstarief gemiddeld 16,73 euro. Het gemiddelde tarief van kinderen geboren in kansarmoede ligt heel wat lager (6,62 euro) dan dat van kinderen die niet in kansarmoede zijn geboren (17,87 euro).
- Door de indexering van de tarieven in 2023 is het gemiddeld inkomenstarief gevoelig gestegen (+9,68%).
- 15,9% betaalt hoogstens het standaardminimum.
- 60,4% betaalt minstens 15 euro per dag.
- Het aandeel kinderen dat tussen de 25 euro en het maximum van 33,31 euro per dag betaalt, is 16,1%.
Gebruik van kinderopvang
63,7% van alle kinderen tussen 2 maanden en maximum 35 maanden maakte sinds hun geboorte minstens één dag gebruik van formele opvang.
Het gebruik verschilt naargelang de origine van de moeder en de kansarmoedesituatie van het gezin.
- 76,2% van de kinderen met een moeder van Belgische origine maakte gebruik van formele opvang.
- Van alle kinderen geboren in kansarmoede maakte 37,6% gebruik van formele opvang tegenover 68,9% van alle kinderen niet in kansarmoede geboren.
- Slechts 33,2% van de kinderen in kansarmoede met een moeder van niet-Belgische origine, ging naar de opvang. Bij de kinderen met een moeder van Belgische origine die niet kansarm zijn, ligt het gebruik van formele opvang veel hoger: 78,1%. Het verschil tussen beide groepen neemt verder toe sinds 2021.
Meer info en lokale cijfers
- Het volledige themarapport Kinderopvang met ook cijfers over de intensiteit van het gebruik van kinderopvang en op welke leeftijd kinderen opvang startten.
- Lokale cijfers via Cijfers op maat
- Achtergrondinformatie en documentatie
Nele Wouters