Minder 2-jarigen met overgewicht in Vlaanderen
Het aandeel 2-jarigen met overgewicht is in 2021 opnieuw gedaald. Na een piek van 11,4% in het coronajaar 2020, stelde Kind en Gezin in 2021 bij 9,7% van de kinderen geboren in 2019 overgewicht vast. De provincie Antwerpen kent met 11,1% het hoogste aandeel kinderen met overgewicht, in West-Vlaanderen ligt dat het laagste: 7,6%.
Tijdens het coronajaar 2020 maakte het aandeel 2-jarigen met overgewicht een sterke sprong. “We merkten toen dat 11,4% van de Vlaamse kinderen die rond hun tweede verjaardag op consult kwamen bij Kind en Gezin, een BMI hadden dat hoger lag dan de grenswaarde voor overgewicht” zegt Diederik Vancoppenolle, wetenschappelijk adviseur van Opgroeien. “We vermoedden toen dat corona toch een grote impact had op bewegingsmogelijkheden en voedingsgewoonten van jonge kinderen. Vrijetijdsactiviteiten vielen weg, spelen met andere kinderen was moeilijker, heel wat kinderen konden tijdelijk niet terecht in hun kinderdagverblijf of bij hun onthaalouder, opvang bij grootouders werd vermeden en bovendien moesten heel wat ouders thuiswerk combineren met de opvang van hun peuters. Die elementen maakten de opvallende stijging aannemelijk. In 2021 was de impact van corona minder groot. Het aandeel 2-jarigen met overgewicht, inclusief obesitas, zwakte in 2021 opnieuw af. In Vlaanderen gaat het om 9,7% van de peuters. In Antwerpen is dat aandeel met 11,1% het hoogst, in West-Vlaanderen het laagst: daar heeft 7,6% van de 2-jarigen overgewicht. Het aandeel 2-jarigen met obesitas daalde licht: van 1,8% naar 1,6%. Door de daling van het aandeel peuters met overgewicht, nam het aandeel 2-jarigen met normaal gewicht opnieuw toe tot 89,6% in Vlaanderen. Het aandeel peuters met een laag BMI bleef constant.
“De daling van het aantal jonge kinderen met overgewicht stemt me alvast hoopvol. Toch heeft 1 op de 10 jonge kinderen in Vlaanderen nog overgewicht en dat is te veel. Om gezinnen met kinderen aan te moedigen om voor gezonde voeding te kiezen, nemen we dan ook verschillende acties. Zo is er het project ‘Gezond zwanger worden om al tijdens de zwangerschap te wijzen op een gezonde levensstijl, maar ook in de kinderopvang en op school is aandacht voor gezonde voeding en voldoende beweging nodig. Daarnaast mogen we ook niet vergeten dat er vaak socio-economische problemen zijn, waardoor gezinnen moeite hebben om voor gezonde voeding te kiezen. Via het groeipakket en de schooltoeslag nemen we ook daar al wat drempels weg.”
Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Hilde Crevits
Grafiek I - Evolutie BMI per provincie van kinderen van 2 jaar
Bron: Agentschap Opgroeien
Meer overgewicht bij meisjes
Ondanks de daling blijven de verschillen die al enkele jaren vastgesteld worden, bestaan: “Zo zijn er iets meer meisjes met overgewicht dan jongens: 10% tegenover 9,4%”, weet Vancoppenolle. “De grenswaarde voor overgewicht ligt bij meisjes iets lager: bij een BMI van 18,09 spreken we van overgewicht bij meisjes van 24 maanden, bij jongens ligt die waarde op 18,36. Het aandeel 2-jarigen met overgewicht in Vlaanderen ligt net als de voorgaande jaren hoger bij kinderen met een moeder van niet-Belgische origine: 13,9% tegenover 7,9%. Ook de kansarmoedesituatie speelt een rol, want kinderen in kansarmoede kennen een hoger aandeel kinderen met overgewicht: 14,3% tegenover 9,0% bij niet-kansarme kinderen.”
Gezonde voeding en beweging
Dat het aandeel jonge kinderen met overgewicht weer op het niveau van voor de coronacrisis ligt is een goede zaak. “Toch mogen we niet vergeten dat bijna 1 op de 10 peuters overgewicht kent”, stelt Liesbet Vergauwen, adviserend arts bij Opgroeien. “Kinderen geboren in 2019 lijken minder (blijvende) impact te ondervinden van de coronacrisis. Dat het aandeel kinderen met overgewicht lager ligt bij kinderen die in de tweede helft van 2021 hun tweede verjaardag vierden, bevestigt die veronderstelling. De evoluties in overgewicht die we de voorbije 2 jaar zagen, tonen wel aan dat het van belang is om te blijven letten op gezonde voeding en beweging. We merkten immers dat de cijfers sneller de hoogte in gaan als we daar door omstandigheden minder aandacht voor kunnen hebben.”
Grafiek I - BMI per gemeente van kinderen van 2 jaar
Bron: Agentschap Opgroeien
Niels Heselmans
Arne De Brabandere