Online congres viert ouderschap in een wereld vol verandering

1 december 2021

Op 3, 6, 7 en 9 december vindt het Opgroeien-festival plaats: een online congres over ouderschap in een wereld vol verandering. Met een mix van boeiende sprekers, innovatieve projecten en de resultaten van een intensief belevingsonderzoek neemt Opgroeien het ouderschap anno 2021 in het vizier. Het centrale thema zoomt in op hoe professionals ouders beter kunnen ondersteunen in een wereld in volle verandering.

Mama en papa, twee mama’s, twee papa’s, alleenstaande ouders, co-ouderschap, pleegouders, adoptieouders of nieuw samengestelde gezinnen. Ouders die balanceren tussen verschillende culturen of ouders van kinderen met specifieke zorgbehoeften. Ouders in armoede of ouders die samen met jeugdhulp zoeken naar de beste plek voor hun kind. Ouders en gezinnen bestaan in alle vormen en maten. Met die kennis in het achterhoofd startte Charlotte Schrooyen van de faculteit Psychologie aan de Universiteit Gent aan een intensief belevingsonderzoek bij ouders. Vijftig diepte-interviews later stelde ze vast dat er heel wat verschillen zijn tussen gezinnen in onze samenleving, maar ook heel wat gelijkenissen. Ouders zijn het eens over wat ze kinderen willen meegeven of aanleren: respect, gelijkwaardigheid en eerlijkheid. Ze willen hun kinderen open en kritisch laten opgroeien.

“Vroeger als we klein waren en we wilden niet luisteren of we wilden iets niet opeten, dan kregen we een week geen tv, of geen zakcentjes. Maar nu moet ik aan mijn man uitleggen dat die tijd voorbij is. De kinderen mogen ook in dialoog gaan met hun ouders”.

Moeder – 50 jaar – Marokkaanse afkomst – adoptiegezin – 1 kind van 10 jaar

“Vroeger was het meer vaststaand. De ouders waren de baas, zonder tegenspraak. Ik wil luisteren naar mijn kinderen. Er zijn regels, maar deze zijn bespreekbaar. Ik wil rekening houden met hun mening, die ze wel op een beleefde manier moeten delen. Mijn manier is misschien niet altijd de beste manier en misschien kunnen we samen tot betere ideeën komen. Zo gaan we samen op zoek.”

Moeder – 41 jaar - Belg – pleeggezin – gescheiden – 4 kinderen van 5, 12, 14 & 16

“Ik leer hen kritisch denken. Dat ze niet zomaar slikken wat ze voorgeschoteld krijgen, maar dat ze hun eigen gedacht zeggen en onderzoeken. Het is super belangrijk om niet alles te geloven wat er is in de media, wat anderen zeggen. Ik werd vroeger naïef opgevoed. Ik was wereldvreemd en pas dan kwam ik in de wrede wereld terecht. Niet iedereen is lief voor jou, dat probeer ik hen mee te geven. Geen masker, geen show spelen, jezelf tonen is juist tonen dat je sterk bent. Toegeven als het niet lukt, is niet zwak. Daar leer je uit.”

Moeder – 48 jaar – alleenstaand - invalide – 3 volwassen kinderen met extra zorgen

Gezinsondersteuning
Naast een kindvriendelijke samenleving, pleiten ouders ook voor een oudervriendelijke samenleving. Ook Bruno Vanobbergen, algemeen directeur van agentschap Opgroeien, vindt dat die vernieuwde blik ook bij de ondersteuning van gezinnen voldoende aandacht verdient. “Opvoeden is veel meer dan kinderen begeleiden in hun opgroeien. Opvoeden gaat ook over ons, volwassenen. Het is een oefening in een mooier mens worden.”, vertelt Vanobbergen. “Ook doorheen het belevingsonderzoek stellen we vast dat ouderschap een belangrijk onderdeel is in het leven en de identiteit van ouders. Bijna alle moeders en vaders gaven aan dat de ouderrol met voorsprong de belangrijkste rol in hun leven is en dat hun kinderen zonder enige twijfel op de eerste plaats komen. In een samenleving die zich kenmerkt door grote verschillen op het vlak van cultuur, religie en levensfilosofie, moeten we werk maken van deze gemeenschappelijke verhalen. Gezinsondersteuning wordt dan een plek waar we onze angsten, onze kwetsbaarheid, maar ook datgene wat ons blij of fier maakt, kunnen delen met elkaar.”

Katrien Verhegge, Administrateur-generaal van Opgroeien, vult aan: “We moeten de term mildheid durven uitspreken wanneer het gaat over opvoeden en opgroeien. Mildheid naar kinderen, maar ook mildheid naar onszelf, naar ouders of verantwoordelijken. Opvoeden en opgroeien gaat gepaard met gevoelens van onmacht en onzekerheid: laat die toe, want die gevoelens zijn heel normaal.”

Aanbevelingen
Ook vanuit het belevingsonderzoek volgen enkele aanbevelingen voor professionals. Zo is het cruciaal dat gezinswerkers voldoende aandacht schenken aan het verhaal van ouders wanneer ze in contact komen met gezinnen. Erkenning geven aan de drijfveer van ouders dat zij het beste willen voor hun kind, is bovendien een goed vertrekpunt bij gezinsondersteuning. Ouders staan meer open voor concreet opvoedingsadvies wanneer ze eerst hun eigen verhaal hebben kunnen doen en ook wat breder hebben kunnen vertellen over hun ouderrol en eigen welbevinden. Vaak vormt ook hun eigen verleden en jeugd een extra invalshoek om in gesprek te gaan over ouderschap.

Radio EXPOO
Op vrijdag 9 december sluit Radio EXPOO het congres af met vier straffe auteurs. Elk heeft zijn kijk op ouderschap. Hanne Luyten schreef met haar mama Anne Van Houtven het boek #onsmoeder en samen vertellen ze wat je in de opvoeding van je kinderen overneemt van je ouders maar ook wat je anders doet, omdat de maatschappij nu eenmaal constant evolueert. Nancy Leysen, auteur van ‘Voor altijd mijn kind’, vertolkt de stem van ouders die hun eigen kind zien opgroeien in een ander gezin en wat dat met hen doet. En ook het verhaal van een scheiding en de impact op de band met je kinderen en de manier waarop je naar jezelf kijkt als ouder komt aan bod. Naomi Geens schreef het boek ‘Over scherven & geluk’ over een relatiecrisis en een leven na een scheiding.

Programma
Het volledige congresprogramma vind je op https://opgroeienfestival.be/programma/.